Tầm quan trọng của giấc ngủ đối với sự phát triển ở trẻ nhỏ
Giấc ngủ là khoảng thời gian con người được nghỉ ngơi, thư giãn sau một ngày học tập và làm việc mệt mỏi. Tuy nhiên đối với trẻ nhỏ, giấc ngủ còn đóng 1 vai trò vô cùng quan trọng trong việc phát triển thể chất, tinh thần và trí tuệ. Trẻ không thể lớn nhanh nếu số lượng và chất lượng giấc ngủ không được đảm bảo. Vậy trẻ ngủ bao nhiêu là đủ và làm thế nào để các bé có những giấc ngủ ngon, hãy cùng chúng tôi khám phá trong bài viết dưới đây nhé!
Vai trò của giấc ngủ đối với sự phát triển ở trẻ
Có thể thấy, giấc ngủ là yếu tố có ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống của con người. Đặc biệt, chúng đóng 1 vai trò vô cùng quan trọng trong hành trình phát triển và tăng trưởng ở trẻ nhỏ, chủ yếu là về mặt thể chất, cụ thể là tăng trưởng chậm hoặc còi cọc. Mặt khác, một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những đứa trẻ ngủ không đủ trong 3 năm đầu đời thường nhận thức chậm hơn, kỹ năng đọc và toán học cũng kém hơn các bạn cùng trang lứa.
Lý giải cho điều này, các chuyên gia cho hay: Tăng trưởng ở người là một quá trình phức tạp đòi hỏi sự tham gia của nhiều hormone để có thể duy trì và phát triển nhiều nhóm cơ quan khác nhau như xương, máu, cơ,…Trong đó, quan trọng nhất là hormone tăng trưởng (hGH) được tiết ra bởi tuyến yên.
Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến quá trình sản sinh ra loại hormone này như: dinh dưỡng, thể dục, tâm trạng,…Tuy nhiên, giấc ngủ lại là “chìa khóa” chính ở trẻ nhỏ. Hormone tăng trưởng được tiết ra suốt cả ngày, nhưng nhiều nhất là sau khi bé chìm vào giấc ngủ sâu. Đó là lý do tại sao nói thời gian ngủ của trẻ rất quan trọng nhưng quan trọng nhất vẫn là chất lượng giấc ngủ như thế nào.
Bé ngủ sâu, ngon giấc sẽ hấp thụ oxy, năng lượng và sản sinh nhiều hormone tăng trưởng hơn. Sau đó, trẻ sẽ có tâm trạng thoải mái, vui vẻ chơi đùa và lớn lên khỏe mạnh. Ngược lại, khi ngủ không ngon giấc hoặc thiếu ngủ, cơ thể sẽ tiết ra những hóa chất gây mất cân bằng, khiến bé cáu gắt, quấy khóc, mệt mỏi… về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và trí tuệ.
Trẻ thường ngủ mấy tiếng mỗi ngày?
“Trẻ ngủ bao nhiêu là đủ?” là vấn đề được rất nhiều ba mẹ quan tâm và băn khoăn. Trên thực tế, nhu cầu của mỗi trẻ là khác nhau và sự khác biệt cũng diễn ra ở từng giai đoạn phát triển. Dưới đây là chỉ số thời gian ngủ tương đối của các bé từ khi mới sinh đến 5 tuổi, mời bạn đọc cùng tham khảo!
- Trẻ sơ sinh: Trẻ ngủ càng nhiều và càng lâu thì càng tốt
- Trẻ từ 1 – 2 tuổi: 11 – 14 tiếng/ ngày
- Trẻ từ 3 – 5 tuổi: 10-13 tiếng/ ngày
Thông thường, giấc ngủ kéo dài lâu nhất là ban đêm, bé sẽ bắt đầu giấc ngủ vào lúc 7:30 – 9h tối hôm trước đến 6:30 – 8h sáng hôm sau. Nhiều bé có thói quen dậy ăn đêm là nhu cầu tự nhiên nên ba mẹ không cần quá lo lắng vì đó không phải dấu hiệu của việc chất lượng giấc ngủ đi xuống. Nhiều trẻ có thể ngủ ít hoặc nhiều hơn so với những thông số trên đây ít nhiều, ba mẹ hoặc những người chăm sóc trực tiếp cho bé cần chú ý quan sát để có những điều chỉnh phù hợp.
Về nhu cầu ngủ trưa của trẻ, các chuyên gia nhất trí rằng:
- Trẻ sơ sinh ngủ càng nhiều và càng lâu càng tốt
- Từ 4 – 12 tháng, trẻ sơ sinh có 2 giấc ngủ ngắn mỗi ngày, một vào buổi sáng và một vào buổi chiều, mỗi giấc dài từ 20 phút đến 3 giờ
- Từ 2 – 3 tuổi, trẻ ngủ trưa 1 – 2 tiếng vào giữa ngày
- Từ 3 tuổi trở lên, một số bé sẽ bỏ ngủ trưa hoàn toàn
Trong khi hầu hết trẻ em từ 2 – 4 tuổi vẫn chợp mắt từ 1 – 3 giờ mỗi buổi trưa chiều thì một số bé lớn hơn sẽ không cần ngủ trưa nữa.
>>> Có thể bạn quan tâm:
Các biện pháp để giúp trẻ có giấc ngủ ngon
Nguyên nhân bé bị thiếu ngủ
Hầu hết trẻ em cần ngủ nhiều hơn là bạn nghĩ. Tuy nhiên, một số trẻ ngủ rất nhiều nhưng vẫn thiếu ngủ hoặc ngủ không ngon, đó là do chất lượng giấc ngủ của bé chưa thật sự tốt. Khi ngủ không đủ, trẻ thường hay cáu gắt, quấy khóc và tỏ ra mệt mỏi. Những dấu hiệu ba mẹ có thể dễ dàng nhận ra khi trẻ thiếu ngủ như:
- Ngủ gật trước khi ăn hoặc trước giờ ngủ cố định
- Cáu gắt và mệt mỏi
- Khó đánh thức
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng khó ngủ hoặc thiếu ngủ ở trẻ, dưới đây là một số lý do phổ biến nhất:
- Nguyên nhân chủ quan: Điều này xảy ra liên quan đến một số bệnh lý do thiếu canxi, cụ thể là bệnh còi xương. Thiếu hụt một số vi chất như kẽm, magie trong giai đoạn trẻ bú mẹ cũng là nguyên nhân khiến trẻ bị rối loạn giấc ngủ, bên cạnh đó là những biểu hiện như trán dô, đầu dẹp, chân vòng kiềng, lồng ngực dô,…Ngoài ra, trẻ đang mắc một số các bệnh lý khác về đường hô hấp, ngạt mũi, viêm Amidal,…cũng sẽ khiến cơ thể khó chịu và việc hít thở trở nên khó khăn dẫn đến khó ngủ sâu giấc.
- Nguyên nhân khách quan: Xuất phát từ các nhân tố bên ngoài như ngoại cảnh, môi trường, thời tiết,… Ví dụ như quần áo quá chật hoặc quá bó, không gian phòng ngủ không đủ yên tĩnh hoặc quá bí bách, ánh sáng quá mạnh khiến bé bị chói mắt. Ngoài ra cũng phải kể đến việc thay tã, bỉm không thường xuyên dẫn đến việc ẩm ướt, hăm tã khiến bé khó chịu,…
Trên đây chỉ là một số nguyên nhân điển hình nhất, trong quá trình chăm sóc trẻ nhỏ, người lớn cần chú ý quan sát để có những nắm bắt và đánh giá kịp thời. Vậy, người lớn cần làm gì khi trẻ có dấu hiệu bị rối loạn giấc ngủ, thiếu ngủ và ngủ không ngon giấc?
Các giải pháp giúp trẻ ngủ đủ, ngủ ngon
Có thể thấy, giấc ngủ đối với sự phát triển ở trẻ là vô cùng quan trọng và cần thiết, trẻ cần ngủ đủ và ngủ con để não bộ được nạp năng lượng và cơ thể có thể phát triển tốt nhất. Vì thế, ba mẹ hãy làm những gì tốt nhất để “nâng niu” giấc ngủ của bé yêu nhé!
Tạo thói quen ngủ đúng giờ
Hãy xây dựng cho bé một “thời gian biểu” cố định về việc ngủ nghỉ bằng việc phân biệt ngày và đêm. Theo đó, hãy cố gắng đánh thức bé vào ban ngày và ngủ vào ban đêm. Lịch trình này cần được lặp đi lặp lại trong một quãng thời nhất định để nó có thể trở thành thói quen. Nếu bé ý định ngủ trước giờ ăn, hãy đánh thức bé dậy và ngược lại, nếu bé thức dậy vào ban đêm, hãy hạn chế chơi đùa cùng bé.
Đối với trẻ sơ sinh – 6 tháng tuổi, việc ngủ vào ban ngày có thể diễn ra nhiều hơn. Tuy nhiên, ba mẹ cũng nên tập cho bé ngủ vào các khung giờ cố định để hình thành thói quen và lịch trình sinh hoạt điều độ, tốt cho bé và thuận tiện cho người chăm sóc.
Xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh
Như đã nói, dinh dưỡng cũng là một trong những yếu tố có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng giấc ngủ của các bé. Ngoài sữa mẹ, bạn có thể bổ sung thêm một số vi chất cần thiết cho sự phát triển thể chất và trí não của trẻ như canxi, kẽm, magie,…Cho bé ăn dặm đúng cách với thực đơn khoa học, lành mạnh, thời gian các bữa ăn phải có sự phù hợp tương đối với thời gian ngủ. Không nên cho bé ăn quá no hoặc quá gần trước giờ ngủ sẽ khiến bé cảm thấy khó chịu và ngủ không ngon giấc.
Thường xuyên tập thể dục cho bé
Ngoài chế độ dinh dưỡng hợp lý, ba mẹ đừng quên tạo thói quen tập thể dục thường xuyên cho bé với những động tác phù hợp theo từng độ tuổi. Thể dục không chỉ giúp cơ thể khỏe khoắn, máu được lưu thông mà đây còn là vận động thể chất giúp bé tiêu hao năng lượng, nhanh cảm thấy đói và có chút mệt để khi ngủ được say giấc hơn. Đối với trẻ nhỏ hơn hoặc trẻ sơ sinh, bạn có thể massage nhẹ nhàng cho bé.
Tắt đèn và ru con ngủ
Bóng tối giúp cơ thể giải phóng hormone melatonin gây buồn ngủ nhờ vậy trẻ sẽ có giấc ngủ sâu, kéo dài và tăng trưởng. Nếu ánh sáng đèn quá lớn sẽ kiềm chế sự sản sinh melatonin. Do đó, hãy bố trí ánh sáng nhẹ nhàng vừa đủ kèm theo 1 bài hát ru êm đềm để bé cảm thấy bình an và dần chìm vào giấc ngủ một cách dễ dàng hơn nhé!
Cho con ngủ riêng chuẩn khoa học
Việc cho trẻ ngủ riêng ngay từ khi còn nhỏ cũng được nhiều chuyên gia khuyến khích vì hạn chế được nguy cơ lây nhiễm các bệnh từ người lớn. Mặt khác điều này sẽ giúp hình thành ở bé bản năng tự lập ngay từ nhỏ, không bện hơi hay luôn bám theo bố mẹ. Tuy nhiên, để bé có thể ngủ riêng an toàn và ba mẹ có thể yên tâm làm việc khác trong khi con ngủ, hãy đảm bảo rằng giường hoặc nôi cũi được bảo vệ chắc chắn.
Thanh chắn giường là một trong những phụ kiện hữu ích giúp bảo vệ trẻ khi ngủ hoặc vui chơi trên giường. Để mua hàng chính hãng, cao cấp, quý khách vui lòng truy cập vào website: https://thanhchangiuong.vn/ để biết thêm thông tin chi tiết!
Tầm quan trọng của giấc ngủ đối với sự phát triển ở trẻ là điều ai cũng rõ nhưng làm sao để duy trì chất lượng giấc ngủ cho bé chuẩn khoa học là điều không hề đơn giản chút nào. Hy vọng, với những thông tin chúng tôi vừa chia sẻ, bạn đọc sẽ có thêm nhiều kinh nghiệm hữu ích để chăm sóc và bảo vệ giấc ngủ của bé yêu nhà mình. Cảm ơn và hẹn gặp lại trong những bài viết tiếp theo!